باردهی درخت پسته از موضوعاتی است که خیلی از کشاورزان و باغداران به دنبال آن هستند. به همان اندازه که بالا رفتن باردهی درخت پسته می تواند برای کشاورزان خوشحال کننده باشد، کاهش آن نیز می تواند فاجعه بار باشد و باید گفت چند سالی است که به دلیل شرایط مختلف روند باردهی کاهشی شده است. در این مقاله از مغز و پسته می خواهیم در مورد باردهی درخت پسته و ریزه کاری های مربوط به آن با هم صحبت کنیم.
درخت پسته یکی از درختانی است که برای رشد به شرایط خاصی نیاز دارد. این درختان نیاز به مناطقی دارند که در طول سال گرم و خشک باشند و در عین حال بتوانند در زمستان سرمای زیر صفر را تحمل کنند. به همین دلیل، حاشیه کویر به عنوان یکی از بهترین مناطق برای کاشت پسته شناخته می شود، زیرا وجود دو کویر مرکزی ایران در این مناطق، شرایط مطلوبی را برای رشد و توسعه درختان پسته فراهم می کند. اگرچه درخت پسته از نظر فیزیولوژیکی درختی سرسخت است، اما برای بهره برداری بهتر و حصول محصول با کیفیت، نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارد.
در این مقاله، ما به بررسی راهکار ها و نکاتی می پردازیم که می تواند به افزایش باردهی درختان پسته کمک کند و عواملی را که می تواند به کاهش باردهی آن ها منجر شود، مورد بررسی قرار می دهیم. با آشنایی بهتر با این نکات و روش ها، شما قادر خواهید بود تا در زمان برداشت محصول، با نتایج دلخواه تان مواجه شوید و محصولات با کیفیت بالاتری را بدست آورید. بنابراین، با ما همراه شوید تا با این مفاهیم و اصول، مراقبت از درختان پسته و بهبود باردهی آن ها را به عمل آورید.
باردهی درخت پسته به چه صورت است
باردهی درخت پسته از نکات مهمی است که هر باغداری باید به آنها برای تولید محصولی مرغوب و با کیفیت توجه نماید. درختان پسته نسبت به سایر درختان دیرتر به باردهی می رسند و در طی این زمان باید به خوبی از درختان مراقبت شود. اولین باردهی درخت پسته معمولا بین پنج تا نُه سالگی درخت می باشد و لازم است در این بازه زمانی به تغذیه و آبیاری درخت بسیار توجه کنید تا درخت برای باردهی آماده شود. کشاورزان و باغداران باید قبل از کاشت درخت پسته خاک زمین زراعی را خود را بررسی کنند و از بهترین خاک برای پرورش درختان که مخلوطی از خاک رس و شن می باشد استفاده کنند و اگر می خواهند هر گونه پیوندی روی درخت انجام دهند باید قبل از باردهی درخت و در سن 2 تا 4 سالگی باشد. در ادامه قصد داریم نکاتی راجب باردهی درخت پسته و تمامی روش های افزایش باردهی درخت پسته را توضیح دهیم پس با ما همراه باشید.
زمان و مقدار باردهی درخت پسته
به طور کلی اولین باردهی درخت پسته در 5 تا 9 سالگی رخ می دهد. اگر درختان پسته در شرایط محیطی خوب و با تغذیه رشد کرده باشند می توانند از سن 5 تا 45 سالگی باردهی داشته باشند. معمولا باردهی هر یک از درختان پسته از یک کیلوگرم شروع می شود و هر چقدر نهال بزرگتر شود بیشتر پسته می دهد. و باردهی درخت پسته از سن 12 تا 14 کامل می شود و در هر بار برداشت حدود 15 کیلوگرم مغز خشک پسته می توان بدست آورد.
میزان برداشت از درختان پسته در هر هکتار به طور متوسط 6 تا 10 تن است. و تعداد درختان پسته در هر هکتار 500 تا 700 تن می باشد. در واقع می توان گفت عمر مفید یک درخت پسته تا 50 سالگی می باشد.
روش های افزایش باردهی درخت پسته
درختان پسته هم ممکن است مانند سایر درختان در بعضی از سال ها باردهی کمی داشته باشند و این یکی از مواردی است که همواره کشاورزان و باغداران را نگران کرده است که همواره به دنبال راه های افزایش باردهی درخت پسته با کیفیت بیشتری باشند. البته اگر باغداران با تجربه باشند نیازی به اینکه دنبال راه حل باشند نیست چون همه چیز به تجربه خود کشاورز و استفاده از روش های درست کشاورزی مربوط می باشد. در ادامه شما را با روش های درست کشاورزی که می توانند در افزایش باردهی درخت پسته تاثیر گذار باشند آشنا می کنیم.
روش های افزایش باردهی درخت پسته عبارتند از:
تغذیه و کود دهی مناسب برای باردهی درخت پسته
همان طور که می دانید تغذیه یک اصل مهم برای رشد می باشد و درختان هم از این اصل برای رشد بهره می برند .روش های زیادی برای تغذیه درختان پسته وجود دارد که باید به آنها توجه داشت و با بهترین روش های درست تغذیه درختان پسته را تامین کرد تا کشاورزی و محصولات بهتری داشته باشیم.
کود دهی یکی از روش های تامین تغذیه برای باردهی درخت پسته می باشد که باغداران باید با شیوه درست استفاده از کودها آشنا باشند تا درختان به خوبی تغذیه شوند. روش مصرف و انواع کودها به صورت زیر می باشد:
کود های مایع: به صورت محلول پاشی و آبیاری استفاده می شوند.
کود های حیوانی: به صورت چالکود می باشد که باید در اطراف درخت کانالی به عمق 40 الی 50 سانتی متر و نزدیک ریشه درخت در طول ردیف کنده شود و سپس کود را داخل آن بریزید و با خاک چاله به خوبی مخلوط کنید و در نهایت کانال را کنید.
کودهای شیمیایی: به صورت سرپاش و چالکود باید استفاده شوند.
نکته بسیار مهمی که در استفاده از کودها وجود دارد و باغداران باید به آن توجه کنند روش مصرف کودها است که بعضی از کشاورزان و باغداران کود حیوانی را بر روی سطح خاک می ریزند و سپس با ماشین آلات کشاورزی آن را شخم می زنند و با خاک مخلوط می کنند که این روش بی فایده است و هیچ تاثیری بر روی درختان ندارد و بهترین روش برای کوددهی استفاده از چالکود می باشد.
استفاده از کود های حیوانی برای درخت پسته بسیار مفید است اما به شرطی که به صورت چالکود باشد وگرنه کوددهی شما هیچ تاثیری ندارد جز اینکه ضرر مالی به شما وارد می شود.
اکثر باغداران از کود های شیمیایی به صورت سرپاش استفاده می کنند که تاثیر خوبی هم دارد اما بهترین روش مصرف کودهای شیمیایی مخلوط کردن آن با کود های حیوانی و به روش چالکود است.
کودهای مایع می توانند به صورت محلول پاشی و یا آبیاری استفاده شوند بنابراین باید در زمان مصرف کودهای مایع به مقدار کود مصرفی، زمان و روش مصرف آن دقت کنید.
آبیاری مناسب برای افزایش باردهی درخت پسته
آبیاری درختان یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در باردهی درخت پسته و رشد آن می باشد. همان طور که در مقاله آبیاری درختان پسته توضیح دادیم .آبیاری روش های متفاوتی دارد که از جمله آنها می توان به آبیاری غرقابی، آبیاری قطره ای و آبیاری جوی و پشته اشاره کرد. آبیاری غرقابی قدیمی ترین و مرسوم ترین نوع آبیاری می باشد اما امروزه به دلیل کم شدن آب های زیرزمینی دوره آبیاری از 30 روز به 50 الی 60 روز رسیده است.
با وجود اینکه درخت پسته به کم آبی مقاوم است اما نباید دوره های آبیاری آن طولانی شوند و یا بین آنها وقفه بیفتد.
می توان استفاده از سیستم آبیاری قطره ای را جایگزین آبیاری غرقابی کرد تا از مصرف بی رویه آب و هدر رفتن منابع زیرزمینی هم جلوگیری شود. آبیاری قطره ای یا همان آبیاری تحت فشار شامل مزایای زیر می باشد:
- استفاده از آن برای کود آبیاری
- جلوگیری از مصرف بی رویه آب های زیر زمینی
- کوتاه تر شدن دوره آبیاری ( 15 روز یک بار )
همینطور نوبت های آبیاری زمستانه نیز می تواند در از بین بردن آفت ها و تقویت درختان تاثیر زیادی بگذارد. مقاله یخ آب زمستانه می تواند اطلاعات خوبی در این مورد به شما بدهد.
هرس درخت برای افزایش باردهی درخت پسته
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در کشاورزی برای افزایش باردهی درخت پسته هرس کردن می باشد. هرس کردن درختان باعث می شود درخت شاداب تر شود و رشد بهتری هم داشته باشد. یکی از نکاتی که در زمان هرس کردن به آن توجه داشته باشید باید شاخه های درخت را به سمت بالا و به صورت افقی هدایت کنید. هرس کردن درخت پسته برای افزایش باردهی شامل یک سری مزایا می باشد که عبارتند از:
- سبک شدن درخت و شادابی آن
- برداشت راحت تر محصولات
- تولید محصول بیشتر و سالم تر
- آسان شدن سمپاشی درختان
- اصلاح فرم درخت و شکل دهی به آن
- حذف شدن شاخه های پیر و جایگزین کردن آنها با شاخه های جوان
در واقع هرس کردن و اصلاح فرم درخت از عواملی است که به افزایش باردهی درخت پسته کمک زیادی می کند و باغداران باید به آن توجه کنند.
آماده سازی زمین کشاورزی برای کاشت
آماده سازی زمین کشاورزی اولین مرحله برای کاشت درخت پسته می باشد که از اهمیت بالایی برخوردار است و در رسیدن به محصولات بهتر و باردهی درخت پسته در آینده تاثیر زیادی دارد. در این مرحله باید قبل از شروع کاشت نمونه هایی از آب و خاک زمین کشاورزی را برای آزمایش ارائه دهید و سپس در صورت مثبت بودن نتیجه اقدام به کاشت نمایید در غیر این صورت کار شما نتیجه بخش نخواهد بود. خاک مناسب برای کشاورزی مخلوطی از شن و رس می باشد و در صورت شور بودن خاک باید لایه ی سطحی خاک را بردارید. در مقاله شوری باغ پسته به صورت کامل برای شما راجب رفع شوری خاک و آب توضیح داده ایم می توانید جهت اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنید.
کاشت نهال درخت پسته و پیوند زدن آن
همان طور که می دانید کاشت نهال پسته می تواند در اغلب خاک ها که بافت و جنس متنوعی دارند رشد کند اما کاشت آن در خاکی از جنس شن و رس که به خوبی زهکشی شده که دارای عمق زیادی هست بهترین کار می باشد. کاشت درخت پسته به طور کلی به سه دسته کاشت نهال پسته، کاشت مستقیم بذر در زمین کشاورزی و کاشت گلدانی انجام می شود. جهت اطلاعات بیشتر درمورد کاشت درخت پسته به مقاله زمان کاشت نهال پسته مراجعه کنید.
پیوند زدن درخت پسته نیز در افزایش باردهی درخت پسته و تولید محصولات بیشتر تاثیر گذار می باشد. پیوند زدن درخت یا به عبارتی همان اتصال بخشی از یک گیاه به گیاه دیگر می باشد. زمان مناسب آن در سن 3 الی 4 سالگی که تقریبا نهال قوی شده است می باشد و بهترین زمان پیوند شاخه ها اواخر اردیبهشت و تا اواسط خرداد ماه است. برای اطلاعات بیشتر درمورد پیوند درختان پسته به مقاله زمان پیوند درخت پسته مراجعه کنید.
شخم زدن درخت پسته برای افزایش باردهی درخت پسته
یکی دیگر از روش های افزایش باردهی درخت پسته شخم زدن درختان می باشد. شخم زدن باید به روش صحیح انجام شود و بهتر است در وسط ردیف درختان پشته ای درست شود تا در هنگام آبیاری از مصرف بیش حد جلوگیری شود. همچنین این روش در زمان آبیاری غرقابی استفاده می شود تا از نزدیک شدن آب به درختان پسته و نفوذ آن جلوگیری کند.
اگر شخم زدن زمین به شکلی انجام شود که سطح زمین در وسط ردیف درختان صاف باشد در زمان آبیاری، آب در سر ردیف ها جمع می شود و در واقع آبیاری تاثیر کمی بر روی درختان دارد.
در زمان شخم زدن زمین های کشاورزی، باید رطوبت خاک بین 12 الی 14 درصد باشد و بهترین زمان برای شخم زدن فصل زمستان و بعد از اولین یخبندان می باشد تا همه ی لارو های آفت پسیل هم از بین بروند. برای آشنایی با سایر روش های جلوگیری از این آفات پسته به مقاله پیشگیری از آفات پسته مراجعه کنید.
محلول پاشی برای افزایش باردهی درخت پسته
محلول پاشی یا تغذیه برگی یکی از عوامل مهم در افزایش باردهی درختان پسته است. این فرآیند به معنای پاشیدن مخلوط هایی که حاوی مواد غذایی مورد نیاز برای درختان هستند بر روی شاخه ها و برگ های درختان است. یکی از مزایای اصلی محلول پاشی این است که جذب مواد غذایی توسط گیا هان به طریق برگی بسیار سریع تر از جذب از طریق ریشه است. این امر به دلیل عدم وجود موانعی مانند آبشویی خاک و وجود بازدارنده هایی که ممکن است در خاک وجود داشته باشند، اتفاق می افتد که تاثیر مستقیمی بر سرعت جذب مواد غذایی توسط درختان دارد.
با توجه به این موضوع، استفاده از محلول پاشی می تواند به عنوان یک روش موثر برای تامین نیاز های مواد غذایی و عناصر معدنی مورد نیاز برای رشد و توسعه بهتر درختان پسته مورد استفاده قرار گیرد. این روش به کشاورزان امکان می دهد تا به صورت دقیق تر و کنترل شده تری مواد غذایی را به درختان ارائه دهند و از افزایش کارایی و بهبود رشد و عملکرد آن ها بهره مند شوند. مهمترنی مواردی که در این خصوص می توان به آنه اشاره کرد، از این قرارند:
- افزایش مقاومت درختان نسبت به آفات و بیماری ها: محلول پاشی با فراهم کردن ترکیبات مغذی مورد نیاز، موجب افزایش مقاومت درختان نسبت به بیماری ها و آفات می شود.
- تغذیه بهتر درختان و افزایش سرعت پخش مواد غذایی در آوند ها: این محلول ها با ارائه مواد غذایی مورد نیاز به درختان، باعث افزایش تغذیه مناسب آن ها می شود و در نتیجه سرعت پخش مواد غذایی در آوند ها افزایش می یابد.
- قوی شدن و شادابی درخت پسته از جمله برگ ها، خوشه ها و شاخه ها: محلول پاشی باعث تقویت ساختار درختان، شادابی برگ ها و سلامت خوشه ها می شود.
- افزایش ذخیره برگی درختان و طول عمر برگ ها در شرایط حساس: با تغذیه مناسب برگ ها از طریق محلول پاشی، ذخیره برگی درختان افزایش می یابد و طول عمر برگ ها در شرایط حساس مانند زمان پر شدن مغز ها طولانی تر می شود.
- رسیدن عناصر و مواد غذایی به برگ ها و خوشه ها در زمان خشک شدن باغ های پسته و زمان طولانی شدن آبیاری: محلول پاشی باعث رسیدن عناصر و مواد غذایی به برگ ها و خوشه ها در زمان های حساسی مانند خشک شدن باغ ها و طولانی شدن زمان آبیاری می شود.
- تقویت گره های زایشی درخت پسته و افزایش باردهی: محلول پاشی تاثیر مثبتی بر روی گره های زایشی موجود درخت پسته و همچنین گره های زایشی سال بعد دارد که باعث افزایش باردهی درخت پسته می شود.
- افزایش محتوای رطوبتی در برگ ها و بهبود فرآیند فتوسنتز: محلول پاشی باعث افزایش محتوای رطوبتی در برگ ها می شود که این موضوع می تواند در بهبود فرآیند فتوسنتز و افزایش تولید انرژی برای درختان پسته مؤثر باشد.
- تنظیم و تعادل مواد غذایی: محلول پاشی به عنوان یک روش موثر برای تنظیم و تعادل مواد غذایی در درختان عمل می کند، که این امر می تواند بهبود رشد و توسعه مناسبی را برای درختان پسته به همراه داشته باشد.
- افزایش جذب مواد مغذی: محلول پاشی با ارائه مستقیم مواد غذایی به برگ ها و سایر اجزای گیاه، باعث افزایش جذب مواد مغذی و عناصر مختلف توسط درختان پسته می شود که این امر به بهبود رشد و توسعه سلامتی درختان کمک می کند.
در صورتی که به اطلاعات بیشتری در مورد محلول پاشی درختان پسته نیاز داشتید می توانید سری به مقاله فواید فروت ست برای پسته بنزید تا به این موارد دسترسی داشته باشید.
برداشت درست محصولات
یکی دیگر از مواردی که جزو اصول کشاورزی درست می باشد برداشت درست محصولات است. برداشت پسته زمانی انجام می شود که 60 تا 70 درصد پوست رویی پسته از پوست استخوانی آن به راحتی جدا شود که معمولا این زمان در شهریور ماه است. برداشت پسته به دو روش انجام می شود:
برداشت توسط انسان ها و با دست: این نوع برداشت باید بعد از رسیدن میوه فورا انجام شود که معمولا توسط کارگران و به صورت بهداشتی انجام می شود.
برداشت به روش مکانیزه: این نوع برداشت به توسط دستگاه های تکان دهنده شاخه یا تنه انجام می شود. که دستگاه توسط انسان ها حمل می شود و با وصل شدن شاخه یا تنه درخت با ایجاد لرزش همه ی میوه ها را بر روی چادر مخصوص خودش که دور تا دور درخت را گرفته می ریزد.
بعد از برداشت پسته ها که به یکی از روش های بالا انجام می شود باید تمامی برگ ها، دانه ها و شاخه های شکسته جدا شود و بعد از مرتب سازی پسته ها که معمولا بین 10 تا 12 ساعت طول می کشد آنها را در یک مکان خنک پخش کنید و بهترین کار این است که تا زمانی که پوست رویی تازه است آنها را جدا کنید چون ماندن پوست سبز و خشک شدن آن روی پسته باعث کاهش کیفیت و قیمت آن می شود.
در تمامی موارد بالا که هر یک به صورت جداگانه که در افزایش باردهی درخت پسته تاثیر دارند را به صورت مختصر توضیح دادیم. به طور کلی موفق شدن در کار کشاورزی آسان نیست اما با استفاده از روش های درست و اصولی جدید می توان به نتیجه مطلوب رسید و موفق شد.
از بین 8 مورد بالا سه مورد از آنها جزو عوامل تاثیر گذار در باردهی درخت پسته می باشد که رعایت آنها بسیار موثر است و در رسیدن به محصولات بیشتر به باغداران کمک می کند. این سه مورد عبارتند از:
- تغذیه و کوددهی مناسب برای باردهی درخت پسته
- آبیاری مناسب برای افزایش باردهی درخت پسته
- هرس درخت برای افزایش باردهی درخت پسته
نکات تاثیر گذار در کاهش باردهی درخت پسته
همان گونه که بالا با راه های افزایش باردهی درخت آشنا شدید لازم است که با عوامل تاثیر گذار در کاهش باردهی درخت پسته هم آشنا شوید و از انجام آنها خودداری کنید. این نکات عبارتند از:
کاشت فقط یک نهال
در زمان کاشت نهال پسته یا بذر پسته ای که می خواهید پرورش دهید باید توجه کنید که درخت پسته بر دو پایه نر و ماده می باشد که برای تولید میوه به هر دو پایه نر و ماده نیاز است و تنها راه تشخیص درخت نر و ماده از یکدیگر از روی گل آنها در فصل بهار موثر می باشد. به طور کلی نباید با کاشت یک درخت انتظار گلدهی و تولید میوه را داشته باشید.
انتظار باردهی از درخت در مرحله نونهالی
در زمان نو نهالی پسته نباید از آن انتظار تولید میوه داشته باشید. درخت پسته به طور کلی مرحله نونهالی طولانی ای دارد و از سن 1 تا 5 سالگی میوه خیلی کمی تولید می کند و از 10 تا 12 سالگی باردهی آن کامل می شود.
گلدهی نامنظم درختان پسته
یکی دیگر از عواملی که بر کاهش باردهی درخت پسته تاثیر می گذارد تامین نشدن سرمای مورد نیاز درختان در فصل زمستان است که موجب تاخیر در گلدهی، گلدهی نامنظم، کم شدن برگچه ها در برگ درختان و تولید برگ های غیر طبیعی درختان می شود.درختان پسته به سرمایی به میزان 600 ساعت با دمایی پایین تر از 7 درجه سانتی گراد و 1200 ساعت با دمای پایین تر از 7 درجه سانتی گراد که برای ارقام مختلفف متفاوت است احتیاج دارند. و به طور کلی میانگین آن 1000 ساعت پایین تر از 7 درجه سانتی گراد در نظر گرفته می شود.
عدم وجود گرده درخت نر
عدم وجود گرده درخت نر یکی دیگر از عوامل کاهش باردهی درخت پسته است، که مهمترین دلیل پوکی پسته هم می باشد.
در باغات پسته باید به ازای هر 10 الی 15 درخت ماده یک درخت نر کاشته شود و در صورتی که باز هم گرده درخت نر کم بود لازم است که این کار به صورت مصنوعی انجام شود.
عدم رسیدگی به درختان پسته
عدم رسیدگی به درختان پسته شامل کارهایی چون آبیاری نامنظم و کم، هرس نکردن درختان، ندادن کود حیوانی و پیشگیری از آفات پسته در باغ می باشد. انجام ندادن صحیح هر یک از این کارها باعث پر نشدن مغز پسته ها و ریزش جوانه های سال بعد می شود.
کاشت درخت پسته در زمین های رسی سنگین
باید از کشت درخت در زمین های رسی سنگین که رطوبت زیادی را به مدت طولانی در خود نگه می دارند جلوگیری کرد چون با انجام این کار به نتیجه دلخواه نمی رسیم و مقدار محصول تولیدی خیلی کم خواهد بود. به طور کلی برای کاشت درخت پسته باید از خاک های لمونی سبک یا همان ترکیب رس و شن استفاده کرد.
نتیجه گیری
در مقاله بالا به صورت کامل شما را با باردهی درخت پسته و روش های افزایش باردهی درخت پسته آشنا کردیم و بررسی هر یک از موارد پرداختیم تا کشاورزان و باغداران بتوانند با انجام درست و اصولی این روش ها به محصولات بیشتر و با کیفیت تری برسند. روش های تاثیرگذار که باید به درستی انجام شوند به سه دسته تقسیم شدند و روش درست هر یک به صورت جداگانه توضیح داده شد و در آخر عواملی که می توانند در کاهش باردهی پسته تاثیر گذار باشند را بررسی کردیم در واقع فهمیدیم که کشاورزی و کاشت درخت پسته کار آسانی نیست که هر شخصی بتواند از عهده ی آن بر بیاید و موفق شود بنابراین پرورش دهندگان پسته باید برای به ثمر نشستن درختان خود صبر داشته باشند و با راه های صحیح و اصولی نگهداری از درختان و مراقبت ازآنها در برابر آفات و بیماری ها آشنا باشند تا دچار ضرر و زیان نشوند.