خاک مناسب پسته کاری چه ویژگی هایی دارد؟

خاک مناسب پسته کاری یکی از مواردی است که حتی باید در بهترین باغ ها هم به آن توجه شود و از اهمیت ویژه ای برای پرورش پسته برخوردار است. در این مقاله از مغز و پسته به این موضوع می پردازیم.

امروزه کاشت پسته در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک انجام می شود، در واقع نهال پسته برای رشد کردن به آب و هوایی گرم در فصل تابستان و آب و هوایی سرد در فصل زمستان نیاز دارد. عوامل بسیاری وجود دارند که بر روی رشد مطلوب درختان پسته و میزان باردهی آنها تاثیر می گذارند. همان طور که می دانید آب و خاک دو جزء مهم در رشد درختان می باشند بنابراین باغدارانی ه قصد کاشتن درخت پسته دارند باید دقت داشته باشند که زمین کشاورزی آنها دارای خاک مناسب پسته کاری می باشد یا خیر.

خاک مناسب پسته کاری یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین مسائل در کاشت درخت پسته می باشد که قبل از کاشت باید آن را مورد بررسی قرار دهید، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی کشت پسته و خاک مناسب پسته کاری بپردازیم و شما را به صورت کامل با خصوصیات خاک مناسب پسته کاری آشنا نماییم تا بتوانید به خوبی خاک زمین کشاورزی خود را مورد بررسی قرار دهید، پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

کشت پسته و نکات آن

به طور کلی آب و خاک دو جزء مهم در کشاورزی می باشند و هر گونه تغییر در کیفیت و کمیت آنها می تواند محصولات کشاورزی را تحت تاثیر خود قرار بدهد در واقع مدیریت کردن آنها می تواند تاثیر زیادی بر روی رشد و عملکرد بهتر محصولات بگذارد.

پسته یکی از محصولات ارزشمندی می باشد که در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک رشد می کند و برای رشد بهتر مانند سایر گیاهان وابسته به یک سری عوامل می باشد که توجه به آنها می تواند بر روی کیفیت پسته تولید شده و افزایش باردهی درختان پسته تاثیر زیادی بگذارد که یکی از این عوامل خاک مناسب پسته کاری می باشد.

باغداران می توانند تولید پسته را مانند سایر محصولات از طریق عواملی مانند بالا بردن سطح زیر کشت و عملکرد هکتار افزایش بدهند. اما امروزه شوری خاک، کمبود نسبی آب در منطقه های گرم و خشک و اقلیم نا مناسب از عواملی می باشند که در برخی از مناطق کشور افزایش زیر کشت درختان پسته را با مشکل مواجه کرده اند.

در کل شور بودن آب آبیاری و خاک های زراعی از مهم ترین عوامل در رشد درختان در همه نقاط جهان از جمله ایران می باشند. در مناطق مختلفی که پسته کاری انجام می شود باغ هایی مشاهده می شوند که دارای شرایط یکسان مانند کیفیت آبیاری می باشند اما با این وجود باز هم رشد درختان پسته در برخی از مناطق مختلف باغ و در فواصل کم با یکدیگر متفاوت است به صورتی که در برخی از قسمت های باغ رشد درختان بهتر از سایر قسمت های باغ می باشد. رشد غیر یکنواخت در باغات پسته می تواند بر روی عواملی مانند یکنواخت بودن کیفیت میوه، رسیدن میوه و زمان برداشت تاثیرات زیادی داشته باشد که این عوامل می توانند مشکلات زیادی را برای کشاورزان و باغداران ایجاد کنند.

 بنابراین می تواند گفت که خاک مناسب پسته کاری نقش مهمی را در رشد درختان و تولید محصولات ایفا می کند، همچنین برای داشتن یک خاک منسب پسته کاری باید یک سری از محدودیت های موجود را رفع نمایید که در ادامه این مقاله به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

خصوصیات خاک مناسب پسته کاری

به طور کلی باغداران برای کشت پسته باید به خصوصیاتی مانند خاک مناسب پسته کاری توجه داشته باشند چون مناسب بودن خاک می تواند تاثیر زیادی بر روی رشد درختان و کیفیت محصولات آنها داشته باشد. در واقع کشت پسته در رده های مختلفی از خاک انجام می شود اما در بیشتر مناطق پسته کاری ایران از خاک هایی با بافت شنی لومی که دارای یک بافت متوسط می باشد باغداران برای کشت پسته استفاده می کنند و بهترین محصولات را هم تولید می کنند.

همچنین برخی از باغداران برای کشت پسته از خاک هایی با بافت سنگین تر مانند لوم رسی و لومی رسی سیلتی استفاده می کنند و حتی توانسته اند محصولات مناسبی را تولید کنند. اما نکته ای که در استفاده از خاک هایی با بافت سنگین باید در نظر داشته باشید استفاده از زهکش های طبیعی می باشد که برای این کار می توانید یک لایه شنی در عمق بیش از دو متر در سطح خاک ایجاد کنید تا سنگینی بافت خاک را جبران نمایید. در کل خاک مناسب پسته کاری از نظر عمق خاک هایی می باشد که دارای بافت یکنواخت هستند.

خاک مناسب پسته کاری دارای خصوصیاتی مانند تهویه مناسب برای ریشه های درختان، نفوذ پذیری مطلوب و ظرفیت نگهداری نسبتا زیادی برای مواد غذایی و آب می باشد.

خاک هایی که لایه سخت دارند و از عمق کمی برخوردار می باشند باعث می شوند که قسمت های زیر زمینی و هوایی درختان کوتاه باقی بمانند و در نهایت سبب کاهش عملکرد و باروری درختان می شوند. همچنین درختان پسته در شرایط کم آبی رشد مناسبی ندارند و درختان پسته در مقایسه با سایر درختان میوه دارای برگ هایی می باشند که در برابر خشکی حساسیت  بسیار کمتری از خود نشان می دهند.

در واقع درختان پسته در شرایط آب و هوایی گرم و خشک دارای تعرق بسیار زیادی می باشند اما پسته جزو درختانی می باشد که می تواند خود را با شرایط آب و هوایی مختلف سازگار کند اما در نظر داشته باشید که اگر می خواهید تولید اقتصادی داشته باشید باید درختان پسته باغ خود را به اندازه مناسب آبیاری کنید چون آبیاری درختان پسته اهمیت ویژه ای برای رشد درختان جوان دارد و می تواند در عملکرد آنها تاثیر بسیاری داشته باشد. در واقع درختان پسته هم مانند سایر درختان برای رشد بهتر نیازمند خاک مناسب پسته کاری می باشند، به طور کلی درختان پسته برای رشد خود نیازمند خاک های عمیق با بافتی سبک و متوسط می باشند.

خاک هایی که دارای لایه بندی می باشند و لایه های آنها سخت است و زهکشی دو متری آنها ضعیف می باشد برای کاشت پسته مناسب نمی باشند همچنین خاک های ساختمانی بدون توده و خاک های ساختمانی توده دار هم برای کاشت پسته به هیچ عنوان مناسب نمی باشند.

همچنین باغداران باید به موضوع که خاک زمین زراعی آنها نباید دارای سنگ ریزه زیاد هم باشد دقت داشته باشند چون وجود سنگ ریزه از عوامل محدود کننده رشد و کشت مناسب درختان پسته می باشد.

نکات مهمی که خاک را تبدیل به بهترین گزینه می کند

در کل باغداران باید در انتخاب خاک مناسب پسته کاری به نکاتی توجه داشته باشند که این نکات عبارتند از موارد زیر:

• وجود آهک و گچ در خاک می تواند رشد گیاهان را محدود کند و پسته هم جزو این گیاهان می باشد.
• شوری خاک انتخاب شده برای کشت پسته باید کمتر از هشت دسی زیمنس بر متر باشد.
• اگر خاک دارای نسبت بالایی از کلسیم به منیزیم و پتاسیم قابل جذب باشد در آینده می تواند یک امتیاز مثبت برای کاشت درختان پسته به شمار آید.
• خاکی که برای کاشت پسته انتخاب می شود باید حداقل نسبت جذب سدیم در آن از پانزده کمتر باشد و خاک اسیدیته خنثی و تا حدودی قلیایی می تواند برای کاشت مناسب باشد.

مواردی که در بالا ذکر کردیم خصوصیات یک خاک مناسب پسته کاری می باشند که می توانند تاثیر زیادی در کاشت درختان و رشد آنها داشته یاشند بنابراین به کشاورزان و باغداران توصیه می شود قبل شروع کشت خاک زمین زراعی خود را به کمک آزمایشگاه های نمونه برداری مورد بررسی قرار بدهند و پس از مطمئن شدن از خاک مطلوب زمین زراعی خود اقدام به کاشت پسته نمایند تا از خسارت های احتمالی آینده جلوگیری شود.

گاهی اوقات ممکن است که باغداران مجبور به اصلاح خاک زمین های زراعی خود بشوند تا پس از اصلاح بتوانند برای کاشت پسته اقدام کنند که در ادامه به بررسی هر یک از مشکلات و ارائه راه حل برای رفع آنها خواهیم پرداخت.

محدودیت های موجود در خاک و راه حل رفع آنها

باغداران می توانند پس از شناسایی خاک و اطلاع از تمام نیاز هایی که درختان پسته از نظر شرایط خاک دارند به برخی از محدودیت های موجود در خاک پی ببرند و راه حل هایی را برای رفع این محدودیت ها در نظر بگیرند و با اجرای آنها بتوانند خاک مناسب پسته کاری را برای کاشت درختان فراهم کنند. در ادامه مقاله به بررسی برخی از محدودیت هایی که ممکن است در مناطق پسته کاری وجود داشته باشند و راه حل هایی برای رفع آنها خواهیم پرداخت.

شوری خاک

ممکن است پس از بررسی های لازم متوجه شوید که خاک زمین زراعی شما شور می باشد یا اینکه دارای املاح محلول بالا و سمیت عناصری مانند منیزیم و سدیم می باشد که این نوع خاک برای کاشت پسته مناسب نمی باشد بنابراین باید برای رفع شوری آن اقدام نمایید. اگر سری به مقاله شوری باغ پسته بزنید می توانید با این موضوع و روش های رفع آن بیشتر آشنا شوید.

راه حل: انجام آبشویی های سنگین با توجه به آب آبیاری مصرفی و نوع خاک، حذف لایه های سطحی شور از روی سطح خاک قبل از کاشت پسته، استفاده از گچ در صورتی که خاک شور و قلیایی می باشد یا اینکه دارای سدیم تبادلی بالا و پایین بودن نسبت کلسیم به منیزیم است.

وجود لایه هایی با نفوذ پذیری کم

وجود لایه هایی با نفوذ پذیری کم که می توانند رشد ریشه را محدود کنند مانند پترو سالیک و پترو چیبسیک در برخی از خاک ها می توانند سبب شوند که ریشه درختان پسته در سن های بالاتر کمتر بتوانند از خاک های عمقی استفاده کنند و در نهایت باعث می شوند رشد درختان محدود بشود و رشد کافی نداشته باشند و میزان محصول دهی آنها کاهش یابد.

خاک هایی که دارای لایه نفوذ پذیری کم می باشند خاک مناسب پسته کاری نمی باشند چون این لایه ها میزان نفوذ آب به درون خاک را محدود می کنند و باعث می شوند آب در پای ریشه باقی بماند و در نهایت موجب پوسیدگی آن بشود.

راه حل: شکستن و از بین لایه های سخت با کمک زیر شکن ها و در صورتی که لایه های سخت عمیق بودند می توانید از لودر کردن محل کاشت استفاده کنید و تمام لایه های سخت را از خاک بیرون بیاورید.

کم بودن مواد آلی خاک

کم بودن مواد آلی در خاک سبب می شود که خاک مناسب پسته کاری به شمار نیاید و کم بودن مواد آلی در خاک به دلیل برگشت کم بقایای گیاهی به خاک می باشد و همچنین درجه حرارت بالا می تواند سبب تجزیه مواد عالی موجود در خاک بشود. مقاله تغذیه درختان پسته می تواند در درک این موضوع به شما کمک کند.

راه حل: استفاده از مواد آلی، استفاده از کود های حیوانی مناسب مخصوصا در زمان کاشت درختان و کود دهی درختان به صورت سالانه

کمبود نیتروژن و فسفر در خاک

کمبود برخی از عناصر مانند نیتروژن و فسفر در خاک سبب می شود آن خاک مناسب پسته کاری نباشد. کمبود نیتروژن و فسفر در خاک می تواند به این دلیل باشد که این عناصر بیشتر مواد آلی دارند و مواد آلی در خاک های مناطق پسته کاری بسیار کم است.

راه حل: استفاده از مواد آلی مانند کود های حیوانی در زمان کاشت و پس از آن به صورت سالانه، استفاده از کود های شیمیایی مانند ازته به صورت سم پاشی، استفاده از فسفر به صورت چالکود بر روی کود های آلی. مقاله کود شیمیایی برای پسته می توان اطلاعات تکمیلی را در این مورد در اختیار شما بگذارد.

قلیایی بودن ph خاک

قلیایی بودن پی اچ خاک می تواند تاثیر زیادی بر روی سایر خصوصیات خاک بگذارد از جمله آنها می توان به کمبود عناصر فسفر و عناصری که کمتر نیاز هستند مانند منگنز، مس، روی، آهن به دلیل رسوب آنها و عدم قابلیت جذب برای گیاه اشاره کرد.

راه حل: استفاده از گچ های کشاورزی، استفاده از اسید سولفوریک، استفاده از مواد اصلاح کننده پی اچ موضعی خاک مثل مواد آلی

شنی و سبک بودن خاک

شنی بودن و سبک بودن بافت خاک سبب می شوند که آن خاک مناسب پسته کاری نباشد. اگر خاک شنی و سبک باشد میزان حاصل خیزی آن و ظرفیت تبادل کاتیونی آن کاهش می یابد.

راه حل: استفاده از مواد آلی مانند کود های حیوانی

وجود آهک در خاک

وجود درصد نسبتا زیادی آهک در خاک های مناطقی که در آنها پسته کاشته می شود باعث می شود میزان پی اچ خاک بالا برود و در نهایت حاصل خیزی خاک کاهش پیدا بکند.

راه حل: استفاده از گچ کشاورزی، استفاده از اسید سولفوریک، استفاده از مواد اصلاح کننده پی اچ موضعی خاک با مواد آلی

سنگین بودن بافت خاک

سنگین بودن بافت برخی از خاک ها مانند خاک اراضی پست و گودال ها سبب مشکلاتی مانند تهویه کم و نفوذ پذیری می شوند که انجام عملیات باغداری در این نوع خاک ها مناسب نمی باشد.

راه حل: اصلاح ساختمان خاک، استفاده از مواد آلی مانند کود های حیوانی

وجود سنگ ریزه در خاک ها

وجود سنگ ریزه های زیاد در سطح خاک سبب می شو آن خاک مناسب پسته کاری نباشد  چون وجود سنگ ریزه در سطح خاک و در برخی مواقع در پروفیل خاک باعث کاهش حاصل خیزی خاک می شوند و همچنین وجود سنگ ریز در سطح خاک در انجام عملیات کشاورزی مشکل ایجاد می کنند.

راه حل: استفاده نکردن از زمین هایی که دارای سنگ ریزه زیاد در پروفیل خاک می باشند، کاهش یا حذف برخی از سنگ ریزه های سطح خاک

عدم وجود ساختمان مناسب در خاک

یکی دیگر از دلایلی که سبب کاهش میزان نفوذ پذیری و تهویه در خاک می شود عدم وجود سا ختمان مناسب در بسیاری از خاک های مناطق پسته کاری می باشد.

راه حل: استفاده کردن از مواد آلی هم مانند کود های حیوانی

کم بودن جمعیت موجودات خاکزی

یکی دیگر از دلایلی که سبب می شود خاک مناسب پسته کاری نباشد پایین بودن جمعیت میکرو ارگانیسم های خاکزی می باشد.

راه حل: استفاده کمتر از کود های شیمیایی مخصوصا کود فسفر برای محافظت از میکرو ارگانیسم های خاک و هم زیستی قارچ های میکوریزا با ریشه های درختان، استفاده از مواد آلی مانند کود های شیمیایی، استفاده کردن از کود های زیستی و بیولوژیک مناسب

کمبود برخی از مواد غذایی

ممکن است به دلیل کمبود برخی از مواد غذایی خاک مناسب پسته کاری نباشد.

راه حل: استفاده کردن از کود های آلی و شیمیایی برای رفع کمبود برخی از عناصر غذایی بر اساس نتایج تجزیه شدن خاک و توصیه های کارشناسان مورد نظر که درباره هر منطقه می تواند متفاوت باشد.

 

تکنیک های مهم کاشت در زدمان عدم وجود خاک مناسب پسته کاری

تمامی مواردی که در بخش بالا برای شما توضیح دادیم می توانند جزو عواملی باشند که خاک مناسب پسته کاری محسوب نشود. اما اگر با وجود بررسی های لازم متوجه شدید که خاک زمین زراعی شما دارای محدودیت می باشد می توانید از طریق راه حل های ارائه شده برای از بین بردن و کاهش محدودیت ها استفاده کنید و خاک را اصلاح نمایید.

آماده کردن زمین برای کاشت پسته

برا ی شناخت خاک مناسب پسته کاری برای کاشتن درختان پسته و یا هر محصول دیگری و همچنین اعمال مدیریت در باغ ها باید یک سری خصوصیات ظاهری مانند شکل فیزیکی، شیمیایی و شناختی خاک محل مورد نظر کشت مورد بررسی قرار بگیرد. به این صورت که اقدام به حفر پروفیلی به عمق دو متر بکنید یه شکلی که بتوانید در این پروفیل نیم رخ عرضی خاک را مشاهده نمایید و تمامی لایه های خاک را شناسایی نمایید.

در پروفیلی که حفر می شود باید تمام خصوصیات ظاهری خاک مانند بافت، ساختمان، ترتیب لایه های خاک، ضخامت ، گچ، استحکام، آهک، وجود احتمالی لایه های سخت و خلل و فرج قابل مشاهده باشند که بتوانید به خوبی آنها را مورد بررسی قرار بدهید.

همچنین یکی دیگر از عواملی که مهم می باشد تعیین عمق تراکم ریشه های ریز می باشد که در پروفیل مهم می باشند چون در حفر چالکود ها و عمق آنها و مدیریت کود دهی  کاربرد زیادی دارد.

با توجه به خصوصیات خاک و مدیریت های لازم برای آبیاری، ریشه های اصلی درختان پسته تا عمقی بیشتر از دو متر نفوذ می کنند اما ریشه هایی که ریز و مویی هستند و نقش جذب عناصر غذایی و آب را دارند تا عمقی بیش از یک متر نفوذ نمی کنند.

مناطق مناسب برای کاشت پسته

کشت پسته باید در مناطقی انجام شود که دارای کشت اقتصادی می باشد به این منظور که کاشت در آن منطقه مرقوم به صرفه باشد که بهترین مکان در ایران برای کاشت درختان پسته مناطقی می باشد که دارای زمستانی سرد هستند و از اسفند ماه که زمان سبز شدن جوانه های درختان می باشد دمای هوا به زیر صفر نرسد و در فصل تابستان هم دمای بالای بیست و پنج و زیر چهل درجه مناسب می باشد و باید رطوبت نسبی هوا چیزی حدود چهل درصد باشد تا کاشت پسته با موفقیت انجام شود.

در گذشته نقاط مختلفی از ایران بهترین نقاط کاشت پسته بودند مانند شهر های دامغان و رفسنجان. در صورتی که سری به مقاله پسته رفسنجان بزنید می توانید با این موضوع و اهمیت این مناطق در کشت پسته آشنا شوید. اما امروزه به دلیل کاهش آب های زیر زمینی، افزایش دمای هوا و کاهش رطوبت نسبی هوا (حدود ده درصد شده است) دیگر کاشت پسته در این مناطق اقتصادی نمی باشد.

از طرفی دیگر شهر های دیگری هم وجود دارند که در حال تجربه شرایط اقلیمی چهل سال قبل رفسنجان می باشند اما برای کاشت پسته دارای شرایطی مطلوب و ایده آل هستند. برخی از شهر های ایران هم مانند شهر های خراسان شمالی و شهر هایی که در اطراف دریاچه ارومیه هستند هم مانند بناب دارای شرایطی ایده آل برای کاشت پسته می باشند.

نتیجه گیری

در مقاله بالا به صورت کامل در رابطه با خاک مناسب پسته کاری توضیحاتی را ارائه دادیم، در واقع برای کشت پسته باید تمامی خصوصیات خاک را مورد بررسی قرار دهید تا درختان شما در یک شرایط ایده آل رشد کنند و محصولات با کیفیتی را تولید نمایند. بنابراین کشاورزان و باغدارانی که می خواهند اقدام به کاشت پسته نمایند باید قبل از شروع عملیات کشاورزی خاک زمین زراعی خود را بررسی کنند که می توانند برای این کار از کارشناسان فنی برای نمونه برداری از خاک کمک بگیرند.

گاهی اوقات ممکن است پس از بررسی های انجام شده متوجه شوید که خاک زمین زراعی شما برای کاشت پسته مناسب نمی باشد که در بخش بالا تمامی مواردی را که برای کشت محدودیت ایجاد می کنند را برای شما توضیح دادیم اما نگران نباشید چون راه حل هایی هم برای رفع این محدودیت ها وجود دارد که با کمک آنها می توانید برای اصلاح و رفع محدودیت ها و تبدیل شدن به خاک مناسب پسته کاری از آنها استفاده کنید. همچنین کشاورزان و باغداران باید به این نکته که شرایط آب و هوایی شهر آنها مطلبوب باشد برای کاشت پسته یا خیر هم توجه داشته باشند چون پسته باید کاشت اقتصادی داشته باشد.