زمان پیوند درخت پسته | بهترین فصل برای پیوند کی است؟

زمان پیوند درخت پسته و به طور کلی پیوند آن یکی از کارهای مهمی است که می تواند دردسر های زیادی را برای خیلی از کشاورزان ایجاد کند و عدم توجه به آن نتایج بدی دارد. همینطور انجام به موقع آن می تواند باردهی درخت را افزایش دهد.

پسته شاید برای خیلی از افراد مهم نباشد و آن را بیشتر از ظرف آجیلی که عید به عید می بینند ندانند، اما حقیقت این است که پسته یک کالای استراتژیک و مهم است که می تواند در بازار جهانی به عنوان یک محصول قدرتمند شناخته شود. صنعت پسته ایران یکی از صنایع بزرگ است که بعد از نفت بیشترین سهم ورود ارز به کشور را دارد. اما چند سالی است که با مشکلات زیادی مواجه شده است. در بین سال های 80 تا 90 ایران بزرگترین تولید کننده پسته در جهان بود اما بنا به دلایل متعدد مانند مدیریت نادرست، خشکسالی و یا حتی بی اطلاعاتی کشاورزان از تکنیک های جدید، اکنون در مقام سوم قرار دارد. زمان پیوند درخت پسته یکی از مواردی است که در دسته سوم قرار می گیرد.

در واقع درک این موضوع که بهترین زمان پیوند درخت پسته چه موقع است، یکی از موضوعاتی است که باید به ان توجه ویژه ای داشت و در بالا بردن بازدهی باغات پسته بسیار موثر خواهد بود. در این مقاله می خواهیم با هم نکات مربوط به اینکه پیوند درخت پسته چه زمانی است و کی می توان بهترین بازدهی را از آن گرفت را بررسی کنیم.

 

هدف از پیوند درخت پسته

پسته کالایی است که ارزش آن بسیار بسیار بالاتر از ظرف آجیل است و طیف کاربرد های وسیع در صنایع غذایی، شرایط خاص کشت، مزایای بالا و همینطور موقعیت تجاری و قیمت بالای آن در بازار های جهانی همه دست به دست هم داده اند تا این میوه خوشمزه را به یک محصول کاملا استراتژیک تبدیل کنند. یکی از مهمترین مواردی که عموما در پرورش پسته مورد بررسی قرار می گیرد این است که با کشت به موقع و همینطور پیوند زدن آن کیفیت و بازدهی پسته به خوبی بالا می رود.

در صورتی که با باغات پسته و کشت آن آشنا باشید، قطعا متوجه این موضوع شده اید که پرورش این میوه می تواند چه دردسر هایی داشته باشد که یکی از آنها پیوند زدن پسته است. در واقع خیلی از کشاورزان و باغدارانی که پسته را پرورش می دهند کار پیوند زدن را انجام داده و به نظر می رسد درخت های پسته ای که پیوند زده نمی شوند بسیار کم هستند. دلیل این پیوند زدن ها را باید ارزش بالای پسته معرفی کرد که خصوصا در ارقام مرغوب و ممتاز آن می تواند تفاوت سوددهی چشمگیری را داشته باشد. پیشتر در مقاله انواع پسته به بررسی اینکه پسته چه انواعی دارد صحبت کرده بودیم.

به طور کلی می توانیم در مورد مرغوب تر بود  انواع پسته بگوییم که پسته ها انواع و دسته های متفاوتی دارند که با هم تفاوت های زیادی داشته و بعضی از آنها بر دیگری برتری و ارجحیت دارند. این برتری در انواعی مانند پسته اکبری و احمدآقایی به طور کامل قابل مشاهده است.(در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد این دو نوع پسته می توانید به مقاله های پسته اکبری چیست و پسته احمد آقایی چیست مراجعه کنید).

همین موضوع باعث شده است که این پسته ها به دلیل کیفیت مرغوب آنها، طرفداران بیشتری داشته و به نوعی بازار پسند تر باشند. از طرف دیگر پسته میوه ای است که شرایط آب و هوایی خاصی را برای رشد نیاز دارد و با توجه به تغییر اقلیم آب و هوایی در سال های اخیر در صورتی که باغ پسته در بهترین حالت و سر حال ترین حالت ممکن نباشد، میزان بازدهی آن بسیار پایین خواهد آمد. پس باید در نظر داشته باشید که نگهداری از باغات پسته و رسیدگی به آنها یک امر ضروری تلقی می شود که در صورت سهل انگاری در آن ضرر های سنگینی در هنگام برداشت محصول به باغداران تحمیل خواهد شد.

پیوند زدن درختان پسته و پیاده سازی پسته های با کیفیت تر، گران تر و همینطور پر محصول تر روی درختان قدیمی تر و ریشه های کهنه و محکم جزو کارهایی است که در باغات پسته بسیار متداول است. در واقع همین پیوند زدن ها و اصلاحات باعث شده است که پسته به اینجا برسد و انواع پسته گسترده شود. پس وقتی صحبت از پیوند زدن درخت پسته به میان می آید در مورد کاری صحبت می کنیم که نزدیک به یک قرن است به صورت حرفه ای در حال انجام است و خیلی از پیوند های موفق که منجر به ایجاد انواع پسته های با کیفیت شده است نزدیک به 60 سال قدمت دارند.

زمان پیوند درخت پسته یکی از مواردی است که همیشه برای پیوند زدن درخت پسته در کانون توجهات قرار داشته است و می توان گفت از اهمیت خاصی برخوردار است. در ادامه در مورد اینکه چرا باید به زمان پیوند درخت پسته تا این اندازه توجه کرد و بهترین زمان پیوند درخت پسته کی و چه موقعی خواهد بود صحبت خواهیم کرد.

بهترین زمان پیوند درخت پسته

پسته درختی است که شرایطی بسیار حساس دارد و می توان گفت زندگی در محیط های بیابانی که زمستان هایی سرد و تابستان هایی سوزان دارد به پسته صبر و حوصله زیادی داده است. به طور میانگین حدود 8 سال طول می کشد تا یک درخت پسته به یک محصول دهی اقتصادی برسد و بتوانیم بگوییم که این درخت برای باغدار سود آوری دارد. این درخت همین اخلاق آرام و صبور بودن خود را در اصلاحات نیز پیش می گیرد و اگر زمان پیوند درخت پسته درست انتخاب نشود، این درخت ممکن است یک سالی را صرف کنار آمدن با شرایط جدید کرده و باز هم از سود دهی بایستد.

پس باید این موضوع را در نظر داشت که زمان پیوند درخت پسته یکی از موراد مهم و قابل تامل است که می تواند بسیار مهم باشد. اما در مورد اینکه زمان پیوند درخت پسته چه موقع است و در صورتی که بخواهیم یک درخت پسته را پیوند بزنیم چه زمانی باید وارد عمل شویم می توانیم بگوییم که بستگی به این دارد که هدف ما از پیوند چه باشد و این پیوند را به چه روش هایی بخواهیم انجام دهیم.

به طور کلی می توانیم از دو جهت به زمان پیوند درخت پسته نگاه کنیم:

زمان سنی پیوند: یعنی نهال پسته ما چند ساله باید باشد تا بتوان پیوند زدن را روی آن اجرا کرد.

زمان فصلی پیوند: یعنی ما نهال مناسب خود را داریم و چه موقعی از سال و در چه تاریخی باید پیوند درخت پسته را انجام دهیم.

در ادامه هر یک از این موارد را باز خواهیم کرد و به صورت کامل به بررسی هر کدام می پردازیم.

زمان پیوند درخت پسته از نظر سن درخت

پسته را می توان در زمان های مختلف پیوند زد اما عموما این پیوند را روی نهال های 2 تا 3 ساله انجام می دهند و می توان گفت که این پیوند ها بهترین نوع پیوند خواهد بود. پیوند های نهال های پسته می تواند در باغ و یا در خزانه انجام گیرد. اما معمولا پیوند های باغی با استفاده از شاخه های سبز و دو ساله انجام می شود.

در مورد پیوند هایی که روی درختان بالغ هم انجام می گیرد می توانیم بگوییم که در خیلی از موارد این پیوند ها روی ریشه های بالغ انجام می شود. معمولا می توان دلیل این کار را سوار کردن شاخه های محصولات و گونه های تازه روی تنه ها و ریشه های محکم و قدیمی دانست که باعث می شود نهال های تازه ای ریشه ای خوب برای آبرسانی داشته باشند و رشد بهتری را تجربه کنند. البته این موضوع که کلا گونه درخت پسته تعویض شود و یک ریشه قدیمی محصولی خوب را ارائه کند کمی نیاز به پیوند های بیشتر و تجربه بیشتر دارد و عموما باید حداقل دوازده پیوند روی یک درخت انجام شود.

درختانی که پیوند زده می شوند باید شرایط جذب و جوش دادن پیوند را داشته باشند، البته پیوند هایی که در سال اول جواب ندهد در بهار سال بعد می تواند دوباره انجام گیرد که در بخش زمان پیوند درخت پسته از نظر فصل در مورد آن صحبت می کنیم.

زمان پیوند درخت پسته از نظر فصل

اکنون که می دیدم چه درخت هایی و در چه سنی می توانند با چه هدفی پیوند زده شوند وقت آن رسیده است که این موضوع را هم بررسی کنیم که چه زمانی از سال باید برای پیوند زدن درخت پسته اقدام کنیم و زمان پیوند درخت پسته از نظر فصل آن کی می باشد. در این مورد باید بگوییم که عموم پیوند ها باید در بازه ای انجام گیرد که درخت پسته در حالت هوشیاری کامل نباشد و شرایط لازم را برای جدا کردن پوست درخت و همینطور جوش خوردن پیوند ها داشته باشد.

 

اصلی ترین انواع پیوند از نظر زمانی

به طور کلی می توانیم سه دسته پیوند اصلی را با توجه به زمان پیوند درخت پسته از نظر فصل معرفی کنیم که به این صورت می باشد:

پیوند جو درو

این نوع از پیوند را می توان یکی از مهمترین و محبوبترین انواع زمان پیوند درخت پسته معرفی کرد که در واقع در  اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد ماه انجام می شود. ویژگی اصلی پیوند جو درو این است که پوست درختان در این حالت نرم بوده و درخت پسته رو به رشد است و می تواند پیوند ها را خیلی سریعتر و بهتر جوش دهد. این زمان پیوند درخت پسته را می توان یکی از زمان های مناسب برای پیوند لوله ای دانست که یکی از ساده ترین و متداول ترین انواع پیوند در درخت پسته می باشد.

پیوند خواب

همانطور که از اسم پیوند خواب پیداست، این پیوند در زمانی اتفاق خواهد افتاد که درخت ها رو به خواب هستند و زمان پیوند درخت پسته از نوع خواب در اواخر شهریور ماه می باشد. این روش می تواند برای درخت های مختلف و مخصوصا نهال ها که برای جوش خوردن پیوندک و موفقیت آمیز بودن آن به زمان بیشتری نیاز است گزینه خوبی باشد.

عموما از پیوند خواب روی نهال هایی که در خزانه قرار دارند و هنوز به باغ منتقل نشده اند استفاده می شود و به خاطر اینکه محافظت بیشتری از آنها می شود، بهتر جواب خواهد داد.

پیوند بهاره

در بخش های قبلی به صورت جزئی به این نوع از پیوند اشاره ای جزئی داشتیم و دیدیم که در واقع این نوع از پیوند یکی از پیوند های اصلی برای درخت هایی است که پیوند های سال گذشته آنها ناموفق بوده است. زمان پیوند درخت پسته با روش پیوند بهاره در اوایل بهار و اواخر زمستان و در واقع در زمان بیدار شدن درختان اتفاق می افتد. شاید به نظر برسد که این نوع از زمان پیوند درخت پسته بهتر از سایرین می باشد و این سوال ایجاد شود که چرا صرفا از این نوع پیوند استفاده نمی شود؟ اما باید گفت که سایر پیوند ها عملکرد های خوبی را از خود نشان داده و استفاده از آنها می تواند کاربرد های خوبی را داشته باشد.

مراقبت های بعد از پیوند درخت پسته

در مورد پیوند درخت پسته داستان های زیادی وجود دارد و زمان پیوند درخت پسته تنها یکی از دردسر ها و نکات مربوط به آن است که در مورد آن صحبت کردیم و دیدیم که چه مواردی را باید رعایت کنیم.

اگر بخواهیم به طور اجمالی در مورد اینکه برای بعد از پیوند چه نکاتی را رعایت کنیم می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• بعد از پیوند زدن تا یک هفته از آبیاری خبری نباشد.
• نوار دور پیوند بعد از 14 روز باید باز شود، البته اطمینان از جوش خوردن پیوند قبل از اینکه نوار را باز کنیم ضروری است
• آبیاری این درختان نیز باید با یک نوبت اضافه در فروردین و اردیبهشت ماه انجام گیرد که این موضوع می تواند بسیار کمک کننده باشد.

در صورتی که این موراد را رعایت کنید می توان گفت که نصف راه مراقبت از پیوند را رفته و کار اصلی را انجام داده اید.

 

دلایل جوش نخوردن پیوند درخت پسته

در کنار انتخاب زمان پیوند درخت پسته باید به نکات دیگری هم توجه داشت که می توانند باعث شوند پیوند ما آنطور که باید از آب در نیاید. در این بخش از مقاله می خواهیم در مورد اینکه علت جوش نخوردن پیوند چه می تواند باشد و به چه دلایلی این اتفاقات می افتد صحبت کنیم و ببینیم داستان از چه قرار است.

یکی از علل عدم جوش نخوردن پیوندها در درختان پسته، ایجاد فاصله بین سطوح پیوندک و آوند پایه است که ناشی از وجود هوا (به علت نچسبیدن محکم پیوندک) یا شیره درخت در این فضا است. اگر شیره نباتی عامل اصلی باشد، نیاز است که در زمان آبیاری نهال و تعداد پیوندها با توجه به قدرت درخت بازبینی شوند. ممکن است نیاز باشد نوبت های آبیاری دچار تغییراتی شوند.

با بررسی پیوندهایی که جوش نخورده ‌اند، به صورت تخصصی و توسط کارشناسان حرفه ای مشخص شد که بیشترین ناکامی به دلیل وجود شیره نباتی در این بخش بوده است. برای جلوگیری از این پدیده، توصیه می ‌شود که فاصله زمانی بین آخرین آبیاری و پیوند افزایش پیدا کند. حتی با توجه به این فاصله در زمان آبیاری، مقدار کمی شیره نباتی در اطراف پیوند ها مشاهده خواهد شد، اما به دلیل کم بودن شدت آن، ایجاد مانع قوی در تشکیل لایه زاینده نشده است و پیوند می تواند به صورت موفقیت آمیز جوش بخورد.

تجربه نشان داده است که نهال ‌های پسته که از 7 تا 15 روز قبل از پیوند آبیاری شده‌اند، حتی با این فاصله در زمان آبیاری، مقدار کمی شیره نباتی در اطراف پیوند ها وجود داشته است، البته نه به اندازه ای که مشکلی را ایجاد کند. بررسی ‌ها نشان داده ‌اند که این مقدار کمی از پوسته‌های تراشیده شده نیز به علت کاهش تراکم در اطراف پیوند ناشی از محور طولانی آن ایجاد شده است.

همینطور بررسی‌ ها نشان داده است که گرمای هوا و تبخیر رطوبت ذخیره شده در جوانه ‌های پیوندک نیز از جمله عواملی است که موجب جلوگیری از جوش خوردن پیوند ها می‌ شود. میزان آمادگی نهال پایه در ساختار سلول ‌های ترمیمی یا پارانشیم متغیر است و با توجه به دمای هوا و قدرت نهال متفاوت است. پارانشیم ‌ها در فعالیت‌ های متابولیکی بسیاری شرکت دارند و در ایجاد لایه‌ های زاینده، ترمیم اندام‌ ها و جوش خوردن پیوند ها نقش دارند. بیشترین ساخت و ساز این نوع سلول‌ها در ماه ‌های خرداد و مرداد اتفاق می‌افتد، که با جوش خوردن پیوند ها در این ماه‌ ها رابطه مستقیم دارد. همچنین میزان آمادگی پیوندک و وجود ذخیره غذایی قوی نیز در موفقیت پیوند تأثیرگذار است

در زمان ایجاد شکاف در پوسته آوند نهال پسته، لازم است گام‌ های زیر را بردارید تا پیوند با دقت و بدون هیچگونه خطا صورت گیرد:

• ابتدا تیغه چاقوی پیوند زنی را به دقت و با مایل شدن روی آوند قرار دهید. این تیغه چاقوی مخصوص باعث جلوگیری از ایجاد خط روی آوند چوب می‌ شود و همچنین مقداری از پوست را تراش خواهد داد.
• سپس با حرکت دادن پیوندک از بالا روی آوند، پوسته نیمه تراشیده شده به وسیله خود پیوندک و با حرکت دادن آن، شکافته شده و به این ترتیب سطح آوند چوب بدون آسیب و خراش باقی می‌ماند.
• در این مرحله، مطمئن شوید که پوسته به طور کامل نیمه تراشیده شده است و خطای پیوند به صفر می‌رسد.
• برای حداکثر بهره‌ وری در جلوگیری از جوش خوردن پیوند، فاصله زمانی آخرین آبیاری قبل از پیوند را افزایش دهید.
• بررسی نمایید که گرمای هوا و تبخیر رطوبت ذخیره شده در جوانه پیوندک نیز در نظر گرفته شده و مقدار آن تنظیم شده باشد.
• توجه به آمادگی نهال پایه و وجود ذخیره غذایی در پیوندک نیز از اهمیت ویژه برخوردار است.

با این رویکرد‌ها و توجه به جزئیات، می‌توانید فرآیند پیوند را با بهترین شرایط انجام دهید. البته در صورتی که باز هم در این خصوص مشکلی داشتید، کارشناسان ما آماده هستند تا بهترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهند.

 

نتیجه گیری

زمان پیوند درخت پسته را می توان یکی از مهمترین و کاربردی ترین نکات در نگهداری از باغات پسته و همینطور اصلاح و پرورش درختان پسته معرفی کرد که می تواند نقش تعیین کننده ای را در بازدهی باغ پسته و میزان محصول داشته باشد. بهترین زمان پیوند درخت پسته کاملا بستگی به این دارد که شما چه نوع پیوندی را برای درختان باغ خود انتخاب کنید و این موضوع که شرایط باغ شما به چه صورتی باشد، دارد. در مورد زمان پیوند درخت پسته می توان سه زمان ابتدای بیدار شدن درختان، بین اردیبهشت و خرداد و همینطور اواخر شهریور ماه که به ترتیب پیوند های بهاره، جو درو و پیوند خواب نام دارند را نام برد. باید در نظر داشت که هر کدام از این زمان ها و پیوند ها کاربرد های خود را دارند و بسته به اینکه شرایط باغ پسته به چه صورت باشد باید از هر کدام از آنها استفاده کرد.